Streszczenie: dr Harris R. Lieberman, Westwood, Massachusetts (USA) oraz prof. Lawrence E. Armstrong, Uniwersytet w Connecticut, Human Performance Laboratory, Storrs, Connecticut (USA).
Powszechnie wiadomo, że zapewnienie odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu odgrywa istotną rolę dla ogólnego zdrowia, w tym utrzymania czynności mózgu. Badania naukowe dotyczące odwodnienia wywołanego w warunkach wysokich temperatur i aktywności fizycznej pokazują, że silne odwodnienie w znacznym stopniu wpływa na funkcje umysłowe (poznawcze).
Na Uniwersytecie w Connecticut (USA) przeprowadzono dwa duże, starannie zaprojektowane badania w celu dokonania oceny wpływu łagodnego odwodnienia na funkcje poznawcze u osób zdrowych. Do pomiaru funkcji umysłowych naukowcy wykorzystali testy służące do oceny sprawności poznawczej, nastroju i objawów odwodnienia. Jedno z badań przeprowadzono na 26 mężczyznach, a drugie – na 25 kobietach. W obu badaniach przyjrzano się skutkom łagodnego odwodnienia i jego wpływowi na funkcje poznawcze, przy zastosowaniu identycznych procedur. Wszyscy mężczyźni i kobiety uczestniczyli w dwóch formach badania obejmujących warunki łagodnego odwodnienia oraz warunki pełnego nawodnienia organizmu, które można było bezpośrednio ze sobą porównać przy zastosowaniu standardowych procedur statystycznych. Aby ocenić stopień odwodnienia, kontrolowano masę ciała uczestników za pomocą specjalnych, bardzo dokładnych wag. Odwodnienie u mężczyzn wynosiło średnio 1,59%, a u kobiet – 1,36%. Większość osób dorosłych doświadcza takiego poziomu odwodnienia jeden lub więcej razy w ciągu tygodnia.
Wyniki wykazały, że zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet łagodne odwodnienie miało niekorzystny wpływ na nastrój i zdolność koncentracji. W stanie łagodnego odwodnienia zarówno mężczyźni, jak i kobiety częściej czuli się zmęczeni, a ich sprawność poznawcza, w szczególności czujność, była osłabiona. Przy łagodnym odwodnieniu mężczyźni byli bardziej narażeni na pogorszenie pamięci krótkotrwałej, ale ogólnie rzecz biorąc, to kobiety były bardziej wrażliwe na odwodnienie niż mężczyźni, np. częściej zgłaszały bóle głowy, zmęczenie, dezorientację i brak energii. Kobiety czuły także, że, gdy były odwodnione, wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń fizycznych było dla nich trudniejsze.
Badania te umożliwiają lepsze zrozumienie wpływu łagodnego odwodnienia na funkcje poznawcze u mężczyzn i kobiet; mają wiele praktycznych zastosowań. Pokazują, jak ważne jest utrzymanie optymalnego poziomu nawodnienia organizmu podczas wykonywania zwykłych codziennych czynności i umiarkowanego wysiłku fizycznego. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety będą bardziej wydajni i będą się lepiej czuć, jeżeli będą utrzymywać odpowiedni poziom nawodnienia poprzez regularne spożywanie wody. Ponadto populacje szczególnie wrażliwe, takie jak osoby starsze i dzieci, mogą być bardziej podatne na niekorzystny wpływ odwodnienia na ich nastrój i sprawność poznawczą.
Ganio, M.S., Armstrong, L.E., Casa, D.J., McDermott, B.P., Lee, E.C., Yamamoto, L.M., Marzano, S., Lopez, R.M., Jimenez, L., Le Bellego, L., Chevillotte, E. i Lieberman, H.R. (2011) Mild dehydration impairs cognitive performance and mood of men. British Journal of Nutrition 106(10),1535-1543, 2011.
Armstrong, L.E., Ganio, M.S., Casa, D.J., Lee, E.C., McDermott, B.P., Klau, J.F., Jimenez, L., Le Bellego, L., Chevillotte, E., Lieberman, H.R. Mild dehydration affects mood in healthy young women. Journal of Nutrition, Tom 142, Nr 2, s. 382-388, 01.02.2012.
