Streszczenie: Dr Max Lafontan w imieniu EWG Max Lafontan. Emerytowany dyrektor ds. badań w Narodowym Instytucie Zdrowia i Badań Medycznych we Francji (INSERM), zaangażowany w projekty badawcze dotyczące przebudowy (remodelingu) tkanki tłuszczowej i angiogenezy, interesuje się tematyką otyłości.

Wstęp

Promowanie potencjalnie niezdrowej żywności i napojów jest obecnie uznawane za czynnik ryzyka występowania otyłości u dzieci. „Dzieci są wciąż w dużym stopniu narażone na reklamy śmieciowego jedzenia”, stwierdził dr Tim Lobstein w niedawno opublikowanym w Obesity Reviews (12.07.2013) systematycznym przeglądzie dowodów naukowych w tym zakresie. Ze względu na gwałtowny wzrost częstości występowania nadwagi, otyłości i cukrzycy typu 2 na całym świecie organy odpowiedzialne za zdrowie publiczne i świadczenie opieki zdrowotnej stoją przed poważnym zadaniem dogłębnego zmierzenia się z tym problemem. Wskazówki i porady skierowane do populacji ogólnej mogłyby zapobiec upowszechnianiu się problemu nadwagi, wzrostowi kosztów opieki zdrowotnej i eskalacji obciążeń społecznych. W większości krajów znaczenie spożycia płynów było przeważnie pomijane w kampaniach i wytycznych. Pytanie „Co Pan(-i) pije?” często jest pomijane w kwestionariuszach żywieniowych.

Racjonalne podstawy badania

Interdyscyplinarna Robocza Grupa Ekspertów, w tym ekspertów w dziedzinie medycyny, żywienia, fizjologii i zdrowia publicznego, dokonała przeglądu badań dotyczących problemów związanych z nawodnieniem organizmu. Zwrócono uwagę na skutki nadmiernego spożywania napojów słodzonych cukrem (NSC) i substancji słodzących pozbawionych właściwości odżywczych (ang. NNS – non-nutritive sweeteners) w kontekście problemów związanych z nadwagą. Ponadto dokonano analizy i podsumowania wpływu NSC i NNS na metabolizm, a także ich mechanizmów działania i skutków dla zdrowia.

Znaczenie dla zdrowego nawodnienia organizmu

Zdaniem autorów niniejszego badania różne opublikowane ustalenia i wyniki wskazują na potrzebę poprawy działań w zakresie zdrowego nawodnienia organizmu. W związku z powyższym Robocza Grupa Ekspertów zaproponowała zalecenia dotyczące zdrowego nawodnienia. Osoby odpowiedzialne za edukację zdrowotną i opinia społeczna muszą zdawać sobie sprawę z następujących kwestii:

• skład i zawartość cukrów (i ich wartość energetyczna) w napojach są regularnie modyfikowane ze względów marketingowych;
• spożywanie NSC i NNS w nadmiernych ilościach jest szkodliwe dla zdrowia w ujęciu długoterminowym; oraz
• spożywanie wystarczających ilości wody bezpiecznej do picia jest ważne dla zdrowego i zrównoważonego odżywiania się.

Aby powyższe kwestie dotarły do świadomości opinii publicznej, niezbędne jest podjęcie stosownych działań zarówno na poziomie lokalnym, jak i ogólnokrajowym. Ich celem powinno być:

1. Dokonanie przeglądu dotychczasowych wytycznych dotyczących odżywiania i uwzględnienie w nich porad na temat zdrowego nawodnienia organizmu, w kontekście gwałtownych zmian w zakresie diety i stylu życia.
2. Dokonanie przeglądu krajowych wytycznych dotyczących odżywiania w celu podkreślenia znaczenia wody jako makroskładnika odżywczego i uwzględnienia jej w piramidzie zdrowego żywienia.
3. Ułatwienie wdrażania wytycznych, które powinny być proste, skuteczne i powinny obejmować łatwe do zapamiętania cele dla każdej grupy osób (np. zdrowe dorosłe osoby powinny wypijać ok. 2 litry wody dziennie). Co ważne, zalecenia dotyczące zdrowego odżywiania i regularnej aktywności ruchowej powinny być związane z wytycznymi dotyczącymi nawodnienia.
4. Potwierdzenie i ponowne podkreślenie konieczności spożywania bezpiecznych ilości wody podczas aktywności ruchowej i pocenia się, a także w przypadku osób przebywających w środowisku charakteryzującym się wysokimi temperaturami;
5. Rozszerzenie badań w celu ustalenia codziennego zapotrzebowania na wodę w populacjach narażonych na zakłócenia w zakresie nawodnienia organizmu (np. dzieci prowadzące siedzący i/lub aktywny tryb życia, kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby w podeszłym wieku itd.).
6. Optymalizacja procedur dotyczących nawodnienia przez prowadzenie badań podłużnych obejmujących różne populacje (różne kraje, środowiska, poziomy społeczno-ekonomiczne, grupy wiekowe, pacjenci przyjmujący leki).

Artykuł dostępny na: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/cob.12006/abstract